Mưa đỏ - khi máu và nước mắt vẫn chưa kịp khô trên màn ảnh

Có những bộ phim bước ra từ lịch sử để nhắc nhớ, có phim thì dựng lại quá khứ để ca ngợi. Còn Mưa đỏ – vừa rời rạp xong, gã thấy nó như một vết cứa vào tim. Bởi khán giả không chỉ nhìn thấy chiến tranh, mà chạm vào hơi thở những con người bé nhỏ bị nhấn chìm trong 81 ngày đêm Thành cổ Quảng Trị.

Không tráng ca, không màu mè – chỉ có bụi đất và máu

Điều đầu tiên gã phải khen: phim không bị bệnh “sử thi sáo rỗng” – cái bệnh mà điện ảnh chiến tranh Việt Nam hay mắc. Thay vì cảnh quay oai hùng, hô xung phong trên nền nhạc tráng lệ, ở đây là bùn đất, những cái ôm vội, lá thư chưa kịp gửi. Đó là những chi tiết nhỏ, nhưng nó mới nói lên sự thật: chiến tranh không đẹp, chỉ có con người cố làm cho nhau bớt đau giữa khói lửa.

Một dàn nhân vật biết thở

Cường không phải là người hùng “siêu phàm”, cậu là một sinh viên nhạc viện bỏ đàn cầm lấy súng – cái ánh mắt còn trong trẻo lạc giữa bom rơi. Tiểu đội trưởng Tạ thì khô khốc, gai góc như đất ruộng cằn, nhưng bàn tay vẫn run khi châm điếu thuốc cuối. Bình vẩu, Hải gù, Sen… tất cả không chỉ là tên gọi, mà thật sự hiện ra bằng cá tính. Và quan trọng: phim dám cho khán giả thấy cả Quang – kẻ bên kia chiến tuyến. Anh ta không phải bức tượng ác quỷ, mà cũng biết giằng xé, cũng có một người mẹ. Đây là điểm cực kỳ đáng giá – nó cứu bộ phim khỏi cái nhìn một chiều.

Những bà mẹ – nỗi đau chung màu đỏ

Khoảnh khắc ám ảnh nhất chính là cái kết: hai bà mẹ, hai chiến tuyến, gặp nhau nơi Thành cổ. Họ thắp hương cho những ngôi mộ không tên. Gã ngồi trong rạp thấy nghẹn họng. Bởi hóa ra lật bàn tay nào cũng đỏ máu Việt. Đây là cú đấm mạnh nhất, nhân văn nhất. Nếu đạo diễn không giữ chi tiết này, Mưa đỏ đã chỉ còn là một phim minh họa lịch sử. Nhưng giữ lại – nó khiến bộ phim có chiều sâu nhân loại.

nhịp phim - vẫn còn gập ghềnh

Nói thật, phim dài, nhiều lúc nhịp hơi chùng. Đại cảnh có lúc hơi “đóng kịch”, kỹ xảo chưa mượt. Nhưng bù lại, trường quay rộng 50 ha dựng ở Quảng Trị tạo cảm giác thuyết phục: chiến hào, hầm hào, máu và bùn. Có những đoạn gã quên mất đây là phim, mà như đang ngồi giữa ký ức của một nhân chứng.

* Hòa bình có đẹp không?

Rời rạp, khán giả im lặng. Không ai nói cười. Một vài cô bé lau nước mắt. Gã cũng ngồi thừ. Câu hỏi của phim vang lên: “Hòa bình có đẹp không?” – Đẹp, nhưng cái đẹp ấy được xây bằng máu thịt. Xem phim, gã khờ tin rằng: nếu quên quá khứ, hòa bình hôm nay sẽ trở thành một thứ xa xỉ mong manh.

Mưa đỏ không phải một tuyệt tác hoàn hảo – nó còn những chỗ dàn trải, kỹ xảo chưa tới. Nhưng nó có một điều mà ít phim Việt dám làm: cho người xem nhìn thấy nỗi đau chung, vượt qua biên giới thắng thua. Và chính vì thế, nó xứng đáng được nhớ

Nguồn: Nguyễn Quốc Chính

Ảnh: từ báo chí