Cuộc đấu trí cân não Việt - Mỹ

I. Đêm trước cuộc chiến thuế quan

Ngày 5/4/2025, trong bầu trời sục sôi của quan hệ thương mại Việt – Mỹ, Phó Thủ tướng – Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đáp chuyến bay thẳng tới Washington D.C., mang theo một sứ mệnh chưa từng có: đàm phán sòng phẳng về mức thuế đối ứng 46% mà Mỹ tuyên bố áp lên hàng hóa Việt Nam.

Đây không phải là một chuyến “xin – cho”, mà là cuộc đàm phán định hình lại quan hệ kinh tế song phương trong kỷ nguyên mới – nơi Việt Nam không còn là “công xưởng giá rẻ”, mà là đối tác chiến lược chủ động, tự tin và kiến tạo.

II. Người được chọn: Hồ Đức Phớc – Chiến thần kỹ trị

Từ Nghệ An – nơi khởi nguồn nhiều tên tuổi lớn – ông Hồ Đức Phớc tiến thân qua các chức vụ trọng yếu:

• Tổng Kiểm toán Nhà nước (2016–2021) – siết chặt kỷ cương tài chính.

• Bí thư Tỉnh ủy – lãnh đạo một vùng chiến lược Bắc Trung Bộ.

• Bộ trưởng Tài chính từ 2021 – người đưa tư duy “chống thất thu – tăng hiệu quả” thành trụ cột quốc sách.

Ông không ồn ào. Không chiêu trò. Nhưng lại là người duy nhất được tin cậy để đối mặt với những trận địa cân não nhất – như cuộc đàm phán lần này với Bộ Tài chính và Đại diện Thương mại Mỹ.

“Tôi đến đây không để đòi ưu đãi, mà để hai bên hiểu nhau hơn và thiết lập một cơ chế thương mại công bằng – lâu dài – đôi bên cùng thắng.”

– Hồ Đức Phớc, phát biểu tại Washington D.C., ngày 6/4/2025.

III. Cuộc đàm phán sòng phẳng: Không lùi, không nhượng

1. Việt Nam không đến để xin

Phái đoàn Việt Nam đến Mỹ với đầy đủ hồ sơ:

• Tiến trình cải cách thuế bền vững, minh bạch, theo chuẩn OECD.

• Dữ liệu về chuỗi cung ứng sạch, tuân thủ tiêu chuẩn ESG quốc tế.

• Cam kết mở cửa thị trường Mỹ: nhập khẩu nông sản, công nghệ, dược phẩm.

• Đề xuất “song hành thuế 0%” – mở ra chương mới cho FTA thế hệ mới (Future Trade Mechanism - FTM).

“Việt Nam không né tránh khó khăn. Chúng tôi đến đây để cùng Mỹ kiến tạo một khuôn khổ hợp tác sòng phẳng, lâu dài, không dùng thuế quan như vũ khí gây áp lực.”

2. Đối thủ không dễ chơi

Tại bàn đàm phán, ông Hồ Đức Phớc đối diện:

• Janet Yellen – Bộ trưởng Tài chính Mỹ, một cựu Chủ tịch FED, hiểu sâu về cấu trúc tài khóa toàn cầu.

• Katherine Tai – Đại diện Thương mại Mỹ, chuyên gia về chống bán phá giá và đàm phán thương mại khốc liệt.

“Đây là cuộc chơi giữa hai cao thủ chính sách. Mỗi chữ ký, mỗi tuyên bố đều có thể làm rung chuyển thị trường tài chính hàng trăm tỷ USD.”

IV. Mục tiêu chiến lược: Mở đường cho FTM – Thuế 0%, chuỗi cung ứng xanh

Chuyến đi của ông Phớc không chỉ nhằm hóa giải xung đột thuế 46%, mà là bàn đạp chiến lược để mở ra một cơ chế thương mại song phương mới – Future Trade Mechanism (FTM):

FTM – Định hướng 5 không gian hợp tác:

1. Thuế quan về 0% trong 10 năm – hai bên cùng giảm dần và hướng tới triệt tiêu thuế.

2. Hợp tác thuế xanh – carbon – theo chuẩn của EU, OECD, và Liên minh DSE.

3. Chuyển đổi chuỗi cung ứng “sạch” – Việt Nam giữ vai trò trung tâm mới của bán dẫn và công nghệ sạch.

4. Đối thoại thuế định kỳ – nhằm ngăn chặn bất ngờ chính sách, tránh va chạm thương mại.

5. Đổi mới tài chính – đầu tư chất lượng cao – hút dòng vốn Mỹ theo chuẩn quốc tế, minh bạch và bền vững.

V. Nhận định chiến lược: Việt Nam vươn lên hàng “tay chơi lớn”

Cuộc đàm phán này cho thấy một Việt Nam:

• Không còn ở thế bị động, mà là người chủ động định hình luật chơi.

• Không còn né tránh, mà thẳng thắn bảo vệ lợi ích quốc gia.

• Không chỉ xuất khẩu hàng hóa, mà xuất khẩu niềm tin, chuẩn mực và tầm vóc.

“Nếu Mỹ muốn một đối tác đáng tin cậy tại châu Á – Thái Bình Dương, thì đó là Việt Nam.”

– Thông điệp ngầm được giới quan sát phân tích từ đoàn đàm phán Việt Nam.

VI. Lời kết: Cánh cửa thế kỷ mở ra từ bàn đàm phán hôm nay

Từ cuộc đàm phán thuế quan, Việt Nam có cơ hội đặt chân vào thế hệ FTA mới – chất lượng cao, bền vững, không còn phụ thuộc vào ưu đãi cũ.

Hồ Đức Phớc không chỉ đại diện cho ngành tài chính. Ông đại diện cho tinh thần kiến tạo Việt Nam hiện đại – tự tin trên sân chơi toàn cầu.

Chúng ta không đi xin.

Chúng ta đến để cùng kiến tạo.

Và chính trong khoảnh khắc này, Việt Nam bước vào một chương mới của thế kỷ.

Theo: Nguyễn Thái Hưng