Adayroi… và những cú bán mình của Vin *****

Một ngày đẹp trời giữa năm 2008, Tổng giám đốc của hãng bảo hiểm mạnh nhất Việt Nam thời điểm đó – Prudential Huỳnh Thanh Phong nhận lời mời từ chủ tịch Vingroup về phát triển dự án bảo hiểm của Vin. Dĩ nhiên là lời mời được chấp thuận.

Với chính sách mức lương cao gấp nhiều lần, không chỉ ông Phong và hàng trăm nhân sự trong khối tư nhân và bộ máy hành chính, CEO công ty nước ngoài đã rời bỏ chốn cũ theo tiếng gọi và tham vọng lớn của Vin về một đế chế lớn trong lĩnh vực chứng khoán, bảo hiểm, ngân hàng. Bộ máy và những tham vọng từ những kế hoạch lớn ấy được chuẩn bị khá kỹ càng thì nhanh chóng bị vụt tắt, không kịp ra mắt trước khủng hoảng tài chính lan rộng trên thế giới. Tất cả nhân lực đều ngậm ngùi ra đi với mức hỗ trợ 1/2-1 năm lương.

Đi qua khủng hoảng nhờ bất động sản và dịch vụ du lịch. Hai trụ cột này được xem là thành công nhất từ trước đến nay đã giúp Vin bật dậy ngạo nghễ khi kinh tế hồi phục, tạo bệ phóng và sự hứng khởi cao độ cho Vin bước vào những lãnh địa mới mẻ, đầy thách thức và là niềm mơ ước của DN trong nước: sản xuất ô tô, xe máy, điện thoại và tivi….; thương mại điện tử, nông nghiệp và siêu thị bán lẻ… Đó là những khát vọng khởi nghiệp lớn lao mà người trong cuộc và mỗi người dân Việt đều mong thành công cho một bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam.

Adayroi… thực ra câu này được không ít chuyên gia và bản thân người viết nhìn nhận và dự báo, lẫn đầy nghi ngại về sự thất bại tiếp nối của Vin ngay khi Vin triển khai các dự án này vài năm.
Adayroi …thành công!
Adayroi ….thất bại !

Cú lừa bịp thế kỷ ớ toà nhà Landmark 81 tầng bên chân cầu Sài Gòn đầy xảo quyệt, trơ trẽn của một doanh nghiệp hàng đầu khi đẩy hàng trăm khách hàng từ mua căn hộ sang thuê căn hộ với giá hàng tỷ đồng mỗi căn, đã đặt khách hàng vào thế đã rồi, ngậm ngùi chấp nhận và điều này trở thành chỉ dấu cho hàng loạt thất bại của Vin ngay sau đó.

Niềm tin như que diêm. Mất niềm tin là mất tất cả. Điều đó không sai ớ bất cứ lĩnh vực nào, cả trong kinh doanh lẫn trong đời sống, ứng xử giữa người và người, trong nhịp sống gấp gáp đầy lợi ích và lắm thật giả, giả thật.

Năm 2019, Vin đi những nước cờ phải nói là táo bạo và thành công khi tuyên bố phát hành trái phiếu huy động vốn và phát hành cổ phiếu hàng tỷ đô la trong thế các ngành kinh doanh đều hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ hoặc trong giai đoạn mới đầu tư.

Riêng chào bán cổ phiếu đã được SK group của Hàn Quốc xuống tiền trị giá gần 1 tỷ USD. Và, gần phân nửa số tiền đó dùng để trả nợ và số còn lại như miếng bánh được chia nhỏ cho hoạt động kinh doanh tham vọng ở nhiều ngành của Vin. Trong đó 6.000 tỷ đồng dành cho xe máy, ô tô, tivi, 9.000 tỷ cho kinh doanh bán lẻ và các ngành nghề khác…

Điều hay ho của Vin là nguồn vốn đều được huy động trên thị trường quốc tế. Được ví như mũi tên trúng nhiều đích khi vừa có tiền vừa thể hiện được đẳng cấp quốc tế tham vọng đưa tên tuổi của Vin lên ngang hàng những thương hiệu hàng đầu thế giới.

Điều này khiến các tổ chức tín dụng đã hạ mức triển vọng doanh nghiệp của Vin từ ổn định xuống tiêu cực. Hàng tỷ đô la có vẻ không thấm tháp gì ví như đổ hàng bao lá dâu vào cái nia nuôi những con tằm hám ăn không chịu nhả tơ.
Và hẳn nhiên tất yếu đến: A đây rồi!

A đây rồi được xướng lên chỉ sau vài ngày thông tin ông PNV rơi khỏi danh sách 200 tỷ phú giàu nhất thế giới, tụt 36 bậc từ 195 lên 231 và cùng thời điểm ấy em trai của PNV hầu toà trong vụ AVG.

A đây rồi!
A đây rồi là sự xoá sổ tiếp theo của hàng loạt tham vọng trong lĩnh vực thương mại điện tử và bán lẻ. Từ những siêu thị Vincom hoạt động hiệu quả không đồng đều, một số kém hiệu quả và mở rộng hàng loạt vinmart theo cách chơi vung tiền của ông lớn đã đầy Vinmart thấy đuoc cái chết được báo trước. Adayroi đuoc sáp nhập, Vinpro, vinmart đuọc sang nhượng, và hẳn nhiên nhũng công ty vệ tinh cho ngành bán lẻ vinmart cũng chuyển đổi hoặc giải tán theo. Masan tiếp nhận Vinmart đầy khôn ngoan của sự toan tính kinh doanh nhưng lấn lướt hơn nhiều là mang tính giải cứu, nghĩa tình một thòi Đông Âu của hai ông chủ thay vì phải thấy một tuyên bố tức tưởi phá sản của một thương hiệu bán lẻ thuộc họ Vin hùng mạnh dù doanh thu nghìn tỷ nhưng bù lỗ liên tục và không hiệu quả. Sau chuyển nhượng, dù Vin không còn giữ vai trò của một ông chủ quyết định vận mệnh nhưng Vinmart chỉ còn lại sự vớt vát là điểm sạc điện cho xe máy điện Klara đang èo uột xâm nhập thị trường sân nhà cực kỳ khó tính và dè chừng, lắm đa nghi trước điều mới mẻ .

Nguyên nhân đưa ra cho sự thất bại được lặp lại của 10 năm trước đối với Vin chứng khoán, tài chính, ngân hàng, logistic, Vinlink, Vinfasion…là chuyển giao, thoái vốn để ưu tiên cho trụ cột. Có chăng điều khác là Trụ cột truoc đây là bất động sản, còn trụ cột lần này có thêm là ô tô, điện thoại và tivi thông minh …vốn đang trên bờ chênh vênh éo uột maketing và sản lượng bán hàng chậm so với quy mô của các nhà máy hàng trăm héc ta với công suất hàng trăm nghìn sản phẩm mỗi năm.

Tuần này mình lại nghe các bạn càm ràm về chiếc điện thoại Vsmart chỉ sau một thời gian sử dụng: chụp ảnh chậm, sắc nét, màu ảnh xuống nhanh, treo máy, lớp sơn bị bong tróc… Và cả những clip được chia sẻ chóng mặt chưa kịp thương thảo gỡ xuống, than vãn đầy bực tức, mất niềm tin về chiếc xe Vinfast tiền tỷ đóng cửa không khít, capo cong vênh,…. dẫu trước đó chủ tịch Vin từng tuyên bố đẳng cấp khác biệt của Vin ớ tiếng đóng cửa xe ngang tầm với các sản phẩm đến từ châu Âu.

Tuần này thiên hạ lại nhận được công bố mới của Vingroup là sẽ tặng điện thoại cho 100.000 cư dân Vinhomes và tặng xe ô tô cho khách hàng mua nhà…Và, trên mạng lại râm ran rao bán lại quyền mua những chiếc xe Vinfast với giá rẻ hơn giá showroom Vinfast vì không hẳn là ai cũng muốn ngồi lên chiếc xe với một tâm lý sính ngoại ăn vào căn cốt xưa nay.

Thương trường luôn hiển diện quy luật giá trị, hấp lực, sức hút của sản phẩm, áp lực canh tranh như giông như bão. Số lượng sản phẩm ở đó do thị trường quyết định chứ không phải nâng cao số lượng xuất xưởng bằng việc cho, tặng, buộc nhân viên dưới quyền sử dụng hay ưu đãi, giảm giá thái quá dưới mức giá thành đến kinh ngạc.

Hẳn nhiên là với thế mạnh của người khổng lồ những chiếc xe Vinfast và những sản phẩm công nghệ khác họ Vin đang được truyền thông đẩy lên về niềm tự hào , quảng bá rầm rộ trong khi đa phần khách hàng còn tâm lý nghi ngại dè chừng, lắm đa nghi và túi tiền không đến mức quá dư dả để móc hầu bao kiểu công tử Bạc Liêu.

Với những nhà xưởng hiện đại bậc nhất và công suất lớn, với 50 nghìn kỹ sư, công nhân cho ra hàng chục nghìn sản phẩm mỗi năm, xem ra khoảng cách thời gian đến nguy cơ phải kêu gọi giải cứu Vinfast , Vsmart hay smart TV như các cuộc giải cứu thịt heo, thanh long là điều không phải là không có thể xảy ra.

Vin vừa thay đổi slogan, với thông điệp: Mãi mãi tình thần khởi nghiệp.

Khởi nghiệp và dám khởi nghiệp để thành công là một điều đáng tự hào và cổ xuý. Mình vẫn mong Vin thành công đĩnh đạc và có nhiều niềm tin từ công chúng, khách hàng dành cho một người khổng lồ. Như thế VIệt Nam mới có được những Chaebol hùng mạnh đầy tự hào như Hàn Quốc đã từng gây dựng thành công.

Ba Kiên 29/12/2019

---

---