Vì sao NHNN cấp ‘room’ tín dụng thấp?

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) có báo cáo nhận định về hạn mức tín dụng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp cho các nhà băng. Đơn vị này dẫn bình luận của Moody’s, cho rằng hiệu quả chính sách tiền tệ của Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực do NHNN kiểm soát thông qua đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng ngân hàng và đặt trần lãi suất cho vay và tiền gửi.

Trong báo cáo mới nhất, IMF cũng cho rằng Việt Nam nên dỡ bỏ dần trần tăng trưởng tín dụng đồng thời nới lỏng quy định về trần lãi suất huy động và cho vay nhằm cải thiện tính hiệu quả chính sách tiền tệ theo cơ chế thị trường. Từ năm 2012 đến nay NHNN vẫn sử dụng công cụ hạn mức tín dụng khi nhiều ngân hàng đẩy mạnh cho vay và khiến nợ xấu tăng mạnh. Gần đây, việc NHNN giao hạn mức tăng trưởng thấp cho một số ngân hàng đã dẫn đến tâm lý quan ngại của nhiều nhà đầu tư.

VDSC cho rằng thông tin này nên được lý giải một cách cẩn trọng. Thứ nhất, CTCK giữ quan điểm rằng NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ hỗ trợ vào năm 2021 do tác động tiêu cực đối với triển vọng phục hồi của nền kinh tế trước diễn biến làn sóng Covid-19 gần đây.

Ngay từ đầu năm, NHNN đã đưa ra ba kịch bản cho tăng trưởng tín dụng năm 2021. Theo kịch bản thứ nhất, tăng trưởng tín dụng dự kiến ở mức 12-14% nếu đại dịch được kiểm soát và tiêm phòng vaccine Covid-19 trên diện rộng.

Theo kịch bản thứ hai, tăng trưởng tín dụng có thể là 10-12% nếu đại dịch kéo dài đến tháng 6 năm 2021, các biện pháp giãn cách xã hội vẫn được duy trì và tiến độ tiêm chủng chậm hơn dự kiến. Một kịch bản tiêu cực hơn giả định đại dịch kéo dài đến cuối năm 2021, tăng trưởng tín dụng có thể thấp hơn ở mức 7-8%.

Dựa trên bối cảnh vĩ mô hiện tại với tình hình dịch bệnh đang được kiểm soát và việc tiêm chủng đang được triển khai, triển vọng tăng trưởng tín dụng vẫn nghiêng về kịch bản đầu tiên (12-14% vào năm 2021).

NHNN cũng đã giao một loạt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng trong năm 2021.

Từ góc độ của NHNN, VDSC cho rằng các nhà hoạch định chính sách muốn cân bằng giữa mong muốn đạt tăng trưởng tín dụng cao và nguy cơ giảm chất lượng tài sản, đặc biệt khi những bất ổn kinh tế vẫn còn rõ rệt do rủi ro liên quan đến Covid-19 (tức là nợ xấu cao hơn và kỳ vọng lạm phát gia tăng).

Do NHNN đưa ra hạn mức tăng trưởng tín dụng hàng năm tùy thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh của các ngân hàng và tỷ lệ nợ xấu, nên những năm gần đây, NHNN luôn đưa ra hạn mức tăng trưởng tín dụng ban đầu ở mức thấp. Sau đó, NHNN sẽ mở rộng hạn mức tín dụng dựa trên tình trạng tài chính của ngân hàng và kết quả xử lý nợ xấu (thường là trong nửa cuối năm).

Theo VDSC, NHNN đang chọn phương pháp tiếp cận “củ cà rốt và cây gậy” nhằm quản lý rủi ro tín dụng. Theo đó, các ngân hàng sẽ có động lực để cải thiện hoạt động và thận trong hơn trong các hoạt động cho vay đầu cơ và rủi ro. Như vậy, các ngân hàng khỏe mạnh hơn sẽ có thể thêm hạn mức tín dụng cao hơn trong nửa cuối năm.

Do hạn mức tăng trưởng tín dụng không phải là thông lệ quốc tế trong điều hành chính sách tiền tệ, VDSC cho rằng nên thận trọng khi xem hạn mức tăng trưởng tín dụng thấp hơn là một dấu hiệu của việc thắt chặt chính sách tiền tệ.

Với chính sách tiền tệ đa tiền tệ, những bất ổn liên quan đến đại dịch khiến NHNN khó có được bức tranh rõ ràng về xu hướng sắp tới của hệ thống ngân hàng. Việc phân bổ hạn mức tín dụng thấp ban đầu với khả năng điều chỉnh sau này có thể là một công cụ phù hợp trong nỗ lực duy trì ổn định vĩ mô.

---

---