Quế Sơn, thủ phủ mía đường một thời

Người xứ Quảng có câu hát “Nhớ bát nước chè, nhớ chén đường non…”.

Nhắc tới đường bát sẽ gợi lên nhiều kỉ niệm tuổi thơ của bao người, nó không chỉ là một loại đường ngon, giàu dinh dưỡng, mà còn gắn liền với hình ảnh của người con quê hương Quảng Nam. Nguyên liệu để cho ra bát đường ngon là 100% từ đường mía. Đường mía ép ra trực tiếp người thợ dùng để nấu ngay sau khi ép, đó cũng chính là cái chất ngon nhất của đường.

Đường bát xứ Quảng có quy trình nấu rất cầu kỳ, đòi hỏi thợ phải có tay nghề cao và kinh nghiệm nhiều năm để cho ra những mẻ đường đạt chất lượng. Khi nước mía trong chảo đường được nấu “tới nước”, công đoạn này được những người thợ gọi là chè hai, chè ba. Lúc thành đường là khi chè đã chuyển từ màu trắng của nước mía sang màu vàng và lúc này khắp xóm dậy lên mùi đường non.

Khi đường vừa chín cũng là lúc hàng chục người mang bánh tráng đến nhúng vào đường, gọi là bánh tráng nhúng đường. Mỗi người vài ba xách, một xách 3-5 cái bánh tráng rồi mang về cho lũ trẻ con ở nhà. Món bánh tráng nhúng đường không phải nơi nào cũng có, mà đặc biệt khi nhúng và ăn nóng tại chỗ mới cảm nhận được vị ngon đúng điệu.

Quy trình nấu đường đòi hỏi thợ phải “chín” tay nghề. Quan trọng nhất là công đoạn cho vôi vào chảo đường và nhồi đường. Vôi sẽ quyết định đến chất lượng của đường và giá thành sản phẩm. Chính vì vậy người dân Quảng Nam được truyền từ đời xa xưa mới có thể nấu ra được các mẻ đường ngon trứ danh như vậy.

Đường sau đó được cho vào thùng và những người thợ lành nghề dùng những chiếc đũa khổng lồ bắt đầu tinh luyện cho đến khi “tới đường”. Gọi là đũa nhưng thật ra là thanh gỗ dài khoảng nửa mét và ngang khoản mười phân.

Khi đường được đánh đến đúng độ, với sự cần mẫn và tỉ mỉ, người thợ rót vào từng bát đường được sắp thành những dãy dài và được chia ra rót làm ba cơi như vậy thì đường mới đạt đủ “tiêu chuẩn”.

Đường bát là sản phẩm đặc biệt của người con Quế Sơn (Quảng Nam). Loại đường này rất đặc biệt, được dùng trong các món ăn quê hương như: bánh tổ, bánh ít lá gai, xoa xoa… Ngoài ra đường bát còn góp phần tạo nên những món bánh cổ truyền trong những dịp lễ tết.

Quảng Nam không chỉ có nhiều đặc sản hấp dẫn mà còn có cả những người dân quê chân chất, thật thà, đang cố gắng gìn giữ những giá trị truyền thống của quê hương.

Nếu có cơ hội du lịch ở Quảng Nam mùa này, bạn đừng quên ghé huyện Quế Sơn và thưởng thức món bánh tráng nhúng đường và mua bát đường bát về nấu chè hay làm quà cũng khá ý nghĩa đấy!

 

---

---