GS.BS Trần Đông A: Những bức ảnh ca tách cặp song sinh dính liền Việt – Đức như là “bằng chứng y khoa”

Tôi gõ cửa căn phòng đơn sơ cuối hành lang bệnh viện, như nhiều lần gặp, bác Trần Đông A vẫn gọi rõ tên với giọng đầy trìu mến “Tấn Tài mới sang đấy à!”.

Từ hơn chục năm trước khi được một vị giáo sư danh tiếng gọi tên mình trong một sự kiện giữa rất đông anh em nhà báo đã khiến tôi ý thức nhiều về giá trị công việc của mình, nghề báo. Hôm nay, câu chuyện với bác không bắt đầu bằng những ca mổ song sinh dính nhau mà từ những bức ảnh đầy chất báo chí.

Trở lại thời điểm 1988 với ca đại phẫu thuật cặp song sinh dính liền Việt – Đức, tôi xin tóm vài ý gọn như sau:

– Đây là cặp song sinh mang tính biểu tượng về những thiệt hại từ chất độc hóa học “tác nhân cam” mà người dân Việt Nam gánh chịu. Tên Việt – Đức được giáo sư Tôn Thất Tùng đặt khi hai bạn sống giai đoạn đầu tại bệnh viện Việt Đức.

– Ca mổ phải tiến hành trong bối cảnh: bạn Việt bị bại não, đất nước còn cấm vận, không có ngân sách và phương tiện kỹ thuật hỗ trợ…

– Chính phủ Việt Nam kêu gọi sự giúp đỡ thì lúc này chỉ duy nhất Nhật Bản là nước lên tiếng đồng hành. Một thành viên trong Hoàng gia Nhật kêu gọi sự đóng góp từ người dân.

Vậy nên chi phí chăm lo cho ca Việt – Đức là sự đóng góp của người Nhật xuất phát từ những “đồng cảm chiến tranh”, người Nhật cũng từng gánh chịu nhiều mất mát từ thảm họa bom nguyên tử.

Đó cũng là lý do gì sao anh Nguyễn Đức sau này là Đại sứ hòa bình Việt Nhật. Và cũng là lý do vì sao ca mổ này có những thước phim và hình ảnh cực sắc nét, bởi người Nhật yêu cầu cho đoàn phóng viên chuyên nghiệp tham gia theo dõi quá trình và cập nhật thông tin để báo cáo cùng nhân dân Nhật Bản.

32 năm trôi qua, giáo sư Trần Đông A gìn giữ những bức ảnh năm nào như một luận cứ khoa học quý giá mà giáo sư gọi là “bằng chứng y khoa”.

Báo chí – truyền thông không chỉ thông tin, lan toả mà còn có vai trò là những chứng nhân lịch sử.

---

---